Kort historisch overzicht van het Carillon in de Gasthuistoren
1231 Zaltbommel krijgt stadrechten.
1316 Het Groote Bommelsche Gasthuis wordt in gebruik genomen.
1475 toevoeging van de Gasthuistoren bij de kapel.
1490 Eerste vermelding als Campana (klokkentoren)
1524 Houten spits afgebrand en werd daarna hoger herbouwd.
1533 In de lantaarn een luidklok , Ignacius geheten.
Randschrift op de klok luidt: Ïgnacius is mijnen naem+ mij gheluijt zij Gode bequaem.
Jasper Moer heeft mii ghemaeckt in jaer ons heeren+ M.CCCCC.XXXIIus
1544 De burgemeesters en Gasthuismeesters bestellen een nieuw uurwerk.
< 1620 Al vóór 1620 moet er in de toren een klokkenspel zijn geweest, want in dat jaar ontvangt
een ‘horlogiemaecker’ drie gulden per dag voor herstelwerkzaamheden.
1622 Er in de geschriften sprake van een ‘voorslag’, een klokkenspel van bescheiden omvang.
1652 Nieuw torenuurwerk met speeltrommel door ‘Horolosijmaker’Jurriaan Jacobszn Spraeckel (van Zutphen).
(deze was toen uitgerust met een Foliot of Waag; de slinger was eerst in 1657 door Christiaan Huygens
uitgevonden).Deze stuurde de speeltrommel aan en die weer het slagwerk.
1654 De gebroeders Hemony uit Zutphen gieten in 1654 twintig klokken voor de toren. Deze twintig klokken
vormden anderhalve chromatische toonladder. (De klank van een Hemony-carillon wordt vandaag de dag
vergeleken met die van de Stradivarius onder de violen.)
1654 Ruiterspel wordt in gebruik genomen.
1721 3 klokken door de Amsterdamse klokkengieter Jan Albert De Grave. Vanaf dit moment kunnen we spreken
van een “echt” carillon met 23 klokken.
1733 Vernieuwd trommelspeelwerk.(gemaakt door stadshorlogemaker- en klokkensteller Willem Wijnens)
(nu buiten gebruik gesteld).
1735 volgden er 5 klokken van Petrus Bouvrie. (Luik) Nu waren er 28klokken en 3 octaven.
1768 Klokkenist Laurens Sikkel zorgt voor een revisie van het speelwerk.
1782 De nieuwe beiaardier Van Woerlee krijgt de opdrachtde trommel minstens 4x pj te versteken.
1842 Op zaterdag 19 november 1842 zouden de klanken van het carillon de componist Franz Liszt hebben verleid
tot het laten aanmeren van de boot waarmee hij langs Zaltbommel voer. In Zaltbommel bracht hij een
bliksembezoek aan de beiaardier in de toren.
1905 Spelen in de nacht werd afgeschaft omdat gezonde mensen maar iets over moesten hebben voor de zieken.
1944 December 1944 was een spannende tijd toen de Duitsers opdracht gaven de toren af te breken. Smid Cees
Mooring moest het carillon demonteren en met gevaar voor eigen leven slaagde hij er met zijn medewerkers
in om de klokken met een kruiwagen naar zijn huis in de Oliestraat te brengen. Begraven onder een bed
viooltjes in zijn achtertuin bereikten de klokken hier het einde van de oorlog.
1957 en 1958 De toren wordt weer in oude luister hersteld met de spits en open lantaarn. Bij restauratie in 1957 door de
firma Eijsbouts uit Asten is het carillon verder uitgebreid en krijgt het zijn omvang van een drie octaafs
carillon van 35 klokken , waarbij de uurslagklok wordt verplaatst naar de St.Maartenskerk.(zie 1652)
2020 Nieuw klavier gemaakt door Reinold van Zijl.
2023 Uitbreiding met 2 klokjes ; de “Twee Mariannes’ (naar de schenkster Marianne Verheijke) , een D5 en Dis5.
Ru Stolk 50 jaar stadsbeiaardier.